Zwykle na przełomie kwietnia i maja obchodziliśmy dni patrona szkoły. W tym roku przypominamy tylko sylwetkę pierwszego władcy państwa polskiego. Poczytajcie przygotowane wiadomości, obejrzyjcie film i odpowiedzcie sobie na pytania utrwalające wiedzę o Mieszku I. Życzę miłej nauki i zabawy!
Mieszko I (-992) – książę z dynastii Piastów, pierwszy chrześcijański władca Wielkopolski. Urodził się około roku 935. Władzę po ojcu, Siemomyśle, przejął w latach pięćdziesiątych X wieku, szybko wplątując się w trudną wojnę z zachodnim sąsiadem – związkiem słowiańskich plemion określanych wspólną nazwą Lutyków. W walkach stracił jednego z braci, a dla odwrócenia losów konfliktu zdecydował się na sojusz z księciem Czech, Bolesławem Okrutnym.
W 965 roku poślubił czeską księżniczkę Dobrawę, a w 966 – najprawdopodobniej za jej namową –zdecydował się przyjąć chrzest. W tym celu miał odprawić grono wcześniejszych żon, czy też nałożnic – wedle kronikarskiej notatki było ich łącznie siedem. Gall Anonim utrwalił też moralizatorską opowieść, wedle której Mieszko do siódmego roku życia był ślepcem. W powszechnym przekonaniu nie należy doszukiwać się w niej prawdziwego tła.
Na skutek zwycięskiej wojny z Lutykami książę zajął część Pomorza. Prawdopodobnie na początku swojego panowania podbił też Mazowsze. Za sprawą granicznych utarczek i sojuszu z Czechami wdał się w konflikt z władcami Niemiec: Ottonami I i II. W 972 roku wygrał potyczkę pod Cedynią z niemiecki margrabią Hodonem, a w 979 najpewniej odparł cesarską inwazję na swój kraj. W tym samym lub kolejnym roku zawarł drugie małżeństwo, tym razem z niemiecką możnowładczynią Odą, córką margrabiego Marchii Północnej Teodoryka.
W ostatnich latach panowania zerwał sojusz z Czechami i doprowadził do podboju Śląska oraz Małopolski. Większość historyków to jemu przypisuje włączenie w obszar kraju przyszłej stolicy – Krakowa. Zacieśnił też współpracę z Rzeszą niemiecką, a w źródłach był nawet określany mianem niemieckiego „margrabiego”. Niewykluczone, że to z jego inicjatywy rosnące w siłę państwo zyskało nazwę Polski. Zmarł w roku 992, władzę w państwie dzieląc między Bolesława urodzonego przez pierwszą żonę oraz synów z drugiego małżeństwa. Zdaniem historyków podział ten znajduje odbicie w dokumencie znanym jako „Dagome Iudex”.
Pięć ciekawostek o władcy, który zaprowadził chrześcijaństwo w Polsce:
Mieszko I w naszym wyobrażeniu to bogobojny i cnotliwy władca – tak przynajmniej widział go Jan Matejko, malując jego portret. O tym, że nie była to jednowymiarowa postać jaką chcieliby widzieć nasi nauczyciele historii świadczy wiele faktów. Oto pięć rzeczy, których nie wiedzieliście o Mieszku I:
- Polski władca przed przyjęciem chrztu musiał odprawić siedem kobiet ze swojego dworu, aby móc poślubić czeską księżniczkę Dobrawę. Czy były one żonami, czy partnerkami księcia – tego na 100 % nie wiadomo, pewne natomiast jest, że nasz książę zanim został chrześcijańskim władcą, wzorem innych pogańskich władców miał na swoim dworze własny harem; Dobrawa – chrześcijańska żona Mieszka I musiała być piękną kobietą – to dla niej książę musiał zostawić swoje poprzednie partnerki.
- Mieszko I nie tylko utrzymywał swoją dzielną drużynę, ale wypłacał też żołd dziecim swoich wojów od chwili urodzenia, a nawet fundował im dar ślubny – hojność która mogłaby zaimponować największym zwolennikom państwa opiekuńczego. Wojowie Mieszka w pełni zasługiwali na szczególne względy ze strony władcy – słynęli ze swojej waleczności i skuteczności, przewyższali oni dziesięciokrotnie innych wojów pod względem wartości bojowej
- Jak na władcę małego plemiennego państwa, Mieszko I utrzymywał rozległe stosunki dyplomatyczne – świadczy o tym jego zaangażowanie się w wojnę domową w Niemczech czy sojusz ze Szwecją przeciw Duńczykom przypieczętowany ślubem jego córki z królem Szwecji Erykiem.
- Jego córka Świętosława była nie tylko matką królów Danii, Anglii i Szwecji, ale śladem swojej matki Dobrawy zapisała się w historii jako inicjatorka wprowadzenia chrześcijaństwa w pogańskim kraju (Szwecji). Inny ze sławnych potomków Mieszka I to Kanut Wielki (Cnut the Great) – w żyłach tego wybitnego angielskiego władcy płynęła piastowska krew. My, Polacy, nie mamy wątpliwości, że waleczność i odwagę zawdzięczał on polskiej części swoich genów.
- Wszyscy znamy banknot 10-złotowy z wizerunkiem Mieszka I. Jego żona Dobrawa doczekała się „swojego” banknotu dużo wcześniej od męża – wiadomo, w Polsce kobiety od zawsze miały przywilej pierwszeństwa, tkwi to w naszej słowiańskiej naturze. Mieszko I doczekał się swojego banknotu w latach 70. Jak na komunistyczne państwo, PRL umieszczał wizerunek pierwszego chrześcijańskiego władcy na swoich banknotach dość często – być może miało to związek z polityką zachodnią pierwszych Piastów, do której się odwoływał.
Odpowiedz na pytania dotyczące czasów Mieszka I:
1.W którym roku był Chrzest Polski?
2.Jak miała na imię żona Mieszka I czeska księżniczka ?
3.Jak nazywał się następca Mieszka I?
4.Mieszko I żył w starożytności czy w średniowieczu?
5. Jak nazywały się dawne miasta?
A oto linki, na których znajdują się filmiki przybliżające sylwetkę naszego patrona. Pierwszy z nich powstał z rysunków wykonanych przez dzieci. Obejrzyjcie je i może sami wykonajcie portret Mieszka I. Możecie go przysłać na adres Pani Ewy Marczak emem9@vp.pl, zamieścimy go na stronie szkoły.
https://www.youtube.com/watch?v=gc-c8tSNAqg https://www.youtube.com/watch?v=vo9BEZhL3gY https://www.youtube.com/watch?v=giGlXO74Bu4
Na zdjęciach powyżej możecie zobaczyć portret Jana Matejki: Mieszko I – pogański książę, pierwszy chrześcijański władca Polski (ten z mieczem), prezdwojenny banknot z wizerunkiem Dobrawy i PRL-owski z wizerunkiem Mieszka I oraz zdjęcie przedstawiające koligacje rodzinne Mieszka I.
Odpowiedzi: 966, Dobrawa, Bolesław Chrobry, w średniowieczu, grody.
W imieniu Samorządu Uczniowskiego opracowała Ewa Chrostowska.
